ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 12 ਅਗਸਤ 2023: ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ ਨੇ ਵੀ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਭੇਜਿਆ ਹੈ। ਰੂਸ ਨੇ 47 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਭੇਜਿਆ। ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਰਾਸਕਾਸਮਾਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਲੂਨਾ-25 (Luna-25) ਚੰਦਰਮਾ ਲੈਂਡਰ 21 ਜਾਂ 22 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਇਸ ਚੰਦਰਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਅਤੇ ਲੂਨਾ-25 ਦੋਵੇਂ ਮਿਸ਼ਨ ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਣਗੇ।
ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਰਾਸਕਾਸਮਾਜ਼ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਲੂਨਾ-25 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 3,450 ਮੀਲ (5,550 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਵੋਸਤੋਚਨੀ ਕੋਸਮੋਡ੍ਰੋਮ ਤੋਂ ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੇਰੇ 8:10 ਵਜੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੂਨਾ-25 ਨੂੰ ਸੋਯੂਜ਼ 2.1ਬੀ ਰਾਕੇਟ ‘ਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੂਨਾ-ਗਲੋਬ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿੱਟ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ 46.3 ਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਵਿਆਸ 10.3 ਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 313 ਟਨ ਵਜ਼ਨ ਵਾਲਾ ਰਾਕੇਟ 7-10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮੇਗਾ।
ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਕਦੋਂ ਪਹੁੰਚੇਗਾ?
ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਲੂਨਾ-25 21 ਜਾਂ 22 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ 14 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ 23 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਉਤਰੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਲੈਂਡਰ ਅਤੇ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਉਤਰਨ ਵਾਲਾ ਰੂਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਦੇਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ।
ਲੂਨਾ-25 (Luna-25) ਅਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦਾ ਲੈਂਡਿੰਗ ਸਮਾਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੂਨਾ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਤਰੇਗਾ। ਰੂਸ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1976 ‘ਚ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਲੂਨਾ-24 ਉਤਾਰਿਆ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਚੰਦ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦ ਦੇ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਲੂਨਾ-25 ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਉਤਰੇਗਾ।
ਰੂਸ ਨੇ ਲੈਂਡਰ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਇਸ ਧਰੁਵ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, 2018 ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਲੂਨਾ-25 ਕੋਲ ਰੋਵਰ ਅਤੇ ਲੈਂਡਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਲੈਂਡਰ ਲਗਭਗ 800 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੈ। ਲੂਨਾ-25 ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੇਗਾ। ਲੈਂਡਰ ਕੋਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੰਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਛੇ ਇੰਚ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਲੂਨਾ 25 ਚੱਟਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੰਮੇ ਹੋਏ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰੂਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਅਧਾਰ ਬਣਾਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
