22 ਮਈ 2025: ਇੰਡੀਅਨ ਨੇਵਲ (Indian Naval Sailing Vessel) ਸੇਲਿੰਗ ਵੈਸਲ (INSV) ਕੌਂਡਿਨੈਯਾ ਇੱਕ ਦਰਜ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਹਾਜ਼ ਅੱਜ ਭਾਰਤੀ ਨੇਵੀ ਦੇ ਬੇੜੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਗਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਨੇ ਕਰਵਾਰ ਨੇਵਲ ਬੇਸ ‘ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।
ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਭਾਰਤੀ ਮਲਾਹ ਕੌਂਡਿਨੈਯਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਓਮਾਨ ਤੱਕ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਵਪਾਰਕ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰੇਗਾ।
ਆਧੁਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਸ ਸਿਲਾਈ ਹੋਏ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਰਗਾਕਾਰ ਪਾਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਬੋਰਡ ਸੀ। ਪਤਵਾਰ ਦੀ ਕਾਢ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਬੋਰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਬਾਦਬਾਨ ‘ਤੇ ਗੰਦਭੇਰੁੰਡਾ (ਦੈਵੀ ਪੰਛੀ) ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਧਨੁਸ਼ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਉੱਕਰੀ ਹੋਈ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਡੈੱਕ ‘ਤੇ ਹੜੱਪਾ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਪੱਥਰ ਦਾ ਲੰਗਰ ਹੈ।
ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਹ 2 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ
ਸਿਲਾਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ, ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਹੋਡੀ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਜੁਲਾਈ, 2023 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਫੰਡ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਸਨ। ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਕੀਲ ਵਿਛਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ 12 ਸਤੰਬਰ, 2023 ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਕੇਰਲ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਮਾਸਟਰ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਈਟਰ ਬਾਬੂ ਸ਼ੰਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਸਿਲਾਈ ਕੀਤੇ ਜੋੜ ਬਣਾਏ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਫਰਵਰੀ, 2025 ਵਿੱਚ ਹੋਡੀ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ, ਗੋਆ ਵਿਖੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੱਕੜ, ਨਾਰੀਅਲ ਫਾਈਬਰ ਰੱਸੀ ਅਤੇ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।’ ਇਹ ਅਜੰਤਾ ਗੁਫਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਆਧੁਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ।
Read More: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਵੱਲੋਂ ਤਿੰਨ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ, ਜਾਣੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ
