19 ਜੂਨ 2025: ਸਾਉਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਹੀਨਾ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਭਗਤੀ, ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਵਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ (Kanwar Yatra) ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਹਰ ਕੋਈ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਕੰਵਰੀਯ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰਾਂ (shiv mandir) ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਹਰ-ਹਰ ਮਹਾਦੇਵ ਅਤੇ ਬਮ-ਬਮ ਭੋਲੇ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਹਰਿਦੁਆਰ ਅਤੇ ਗੰਗੋਤਰੀ ਵਰਗੇ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਗੰਗਾ ਜਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ‘ਤੇ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਪਰਸ਼ੂਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਕਰਕੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ।
ਸਾਉਣ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ 2025: ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ?
ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਯਾਤਰਾ (pavitar yatra) ਹੈ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ‘ਕਾਵੜ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼, ਗੋਮੁਖ, ਸੁਲਤਾਨਗੰਜ ਵਰਗੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਨਦੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਭਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਲੰਬੀ ਪੈਡ (ਪੈਦਲ) ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮੰਜ਼ਿਲ (ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਜਾਂ ਸ਼ਿਵਾਲਾ) ਤੱਕ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਵੜ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਯਾਤਰਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਉਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਸਾਉਣ 11 ਜੁਲਾਈ 2025 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 9 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਾਉਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸਾਲ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਵੀ 11 ਜੁਲਾਈ 2025 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪੂਰੇ 30 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗੀ।
ਸਾਉਣ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ 2025: ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਯਮ
ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਕੰਵਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮਨ, ਕਰਮ ਅਤੇ ਬਚਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਸ਼ਰਾਬ, ਪਾਨ, ਗੁਟਖਾ, ਸਿਗਰਟ, ਤੰਬਾਕੂ ਵਰਗੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕੰਵਰ (ਕਲਸ਼ ਦਾ ਪਾਣੀ) ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਾ ਰੱਖੋ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੰਵਰ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਤਰਾ ਅਧੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਕੰਵਰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਮਲ-ਮੂਤਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੰਵਰ ਨੂੰ ਛੂਹਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੰਵਰ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਕਾਵੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ,ਕਾਵੜ ਨੂੰ ਚਮੜੇ ਦੀ ਬਣੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੂਹਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
Read More: ਸਾਵਣ ਮਹੀਨਾ 2025: ਇਸ ਸਾਲ ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸਾਵਣ ਮਹੀਨਾ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੇ ਆਉਣਗੇ ਸੋਮਵਾਰ
