ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025: Waqf Amendment Bill 2024: ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ, 2024 ਬੁੱਧਵਾਰ (2 ਅਪ੍ਰੈਲ) ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ ਮੁੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਸੰਸਦੀ ਕਮੇਟੀ (ਜੇਪੀਸੀ) ਕੋਲ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਇਸ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਦਨ ‘ਚ ਬਹਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ‘ਤੇ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਸ ਵੇਲੇ 543 ਮੈਂਬਰੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ 542 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਬਸੀਰਹਾਟ ਸੀਟ ਫਿਲਹਾਲ ਖਾਲੀ ਹੈ। ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ 272 ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਐਨਡੀਏ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗੱਠਜੋੜ ਕੋਲ 272 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀਆਂ ਹਨ।
ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ BJP ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ?
ਭਾਜਪਾ ਐਨਡੀਏ ਗੱਠਜੋੜ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਠਜੋੜ ‘ਚ ਇਕੱਲੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ 240 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 32 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ। ਕੁਝ ਮਤਭੇਦਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਤੇਲਗੂ ਦੇਸ਼ਮ ਪਾਰਟੀ (ਟੀਡੀਪੀ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ‘ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਰਹੇਗੀ। ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ ਟੀਡੀਪੀ ਦੇ 16 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਡੀਯੂ ਦੇ 12 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਬਿੱਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਲਜੇਪੀ (ਰਾਮ ਵਿਲਾਸ) ਦੇ ਆਗੂ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ 5 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਆਖੀ ਹੈ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ, ਜਯੰਤ ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਆਰਐਲਡੀ, ਐਚਡੀ ਦੇਵਗੌੜਾ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦਲ (ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ) ਅਤੇ ਪਵਨ ਕਲਿਆਣ ਦੀ ਜਨਸੇਨਾ ਪਾਰਟੀ ਵੀ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕ ‘ਚ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਦੀ ਐਨਸੀਪੀ, ਅਨੁਪ੍ਰਿਆ ਪਟੇਲ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ, ਜੀਤਨ ਰਾਮ ਮਾਂਝੀ ਦੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਅਵਾਮ ਮੋਰਚਾ (ਐਚਏਐਮ), ਆਲ ਝਾਰਖੰਡ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਯੂਨੀਅਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ – ਅਸਾਮ ਗਣ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਪੀਪਲਜ਼ ਪਾਰਟੀ ਲਿਬਰਲ ਨੇ ਵੀ ਐਨਡੀਏ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਿਰੋਧ ‘ਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ?
ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਕਾਂਗਰਸ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ 99 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਦੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ 37 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਟੀਐਮਸੀ, ਐਮਕੇ ਸਟਾਲਿਨ ਦੀ ਡੀਐਮਕੇ, ਊਧਵ ਠਾਕਰੇ ਦੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ (ਯੂਬੀਟੀ), ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਦੀ ਐਨਸੀਪੀ-ਐਸਪੀ, ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ), ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਤਾ ਦਲ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ, ਝਾਰਖੰਡ ਮੁਕਤੀ ਮੋਰਚਾ, ਇੰਡੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ (ਆਈਯੂਐਮਐਲ), ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫਰੰਸ (ਐਨਸੀ) ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ ‘ਚ ਸੋਧਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਸਦੁਦੀਨ ਓਵੈਸੀ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮਜਲਿਸ-ਏ-ਇਤੇਹਾਦੁਲ ਮੁਸਲਿਮੀਨ (ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ), ਵਾਈਐਸਆਰਸੀਪੀ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਵੀ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ ਇਸ ਸਮੇਂ 7 ਆਜ਼ਾਦ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਪੱਪੂ ਯਾਦਵ, ਮੁਹੰਮਦ ਹਨੀਫਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਾਟਿਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ੋਰਮ ਪੀਪਲਜ਼ ਮੂਵਮੈਂਟ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਪੱਤੇ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹੇ ਹਨ।
ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦਾ ਕੀ ਹਿਸਾਬ ?
ਜੇਕਰ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ (Waqf Amendment Bill) ਲੋਕ ਸਭਾ ‘ਚ ਪਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਅਗਲੀ ਚੁਣੌਤੀ ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਹੋਵੇਗੀ। ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਕੁੱਲ 245 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਦਨ ‘ਚ 236 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 9 ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ ਹਨ। ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਕੁੱਲ 12 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 6 ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ‘ਚ, ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ 119 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਐਨਡੀਏ ਕੋਲ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ
ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਵੀ ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਐਨਡੀਏ ਕੋਲ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਭਾਜਪਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਕੁੱਲ 98 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਾਂਗ, ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ ਜੇਡੀਯੂ, ਟੀਡੀਪੀ, ਐਨਸੀਪੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜੋ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਦੇ ਨਾਲ ਹਨ
ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਮੈਂਬਰ ?
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਕਈ ਪਾਰਟੀਆਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਮਰਥਨ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 27 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਕੋਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ (ਟੀਐਮਸੀ), ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ (ਆਪ) ਅਤੇ ਡੀਐਮਕੇ ਅਗਲੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ‘ਚ ਹੋਰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹਨ |
Read More: ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ ਰਾਹੀਂ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਦਖਲ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗੀ: ਕਿਰਨ ਰਿਜਿਜੂ
