20 ਫਰਵਰੀ 2025: ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ (Indian Railways) ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਰੋੜਾਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਜਨਰਲ ਟਿਕਟਾਂ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਗੈਰ-ਰਾਖਵੇਂ ਕੋਚਾਂ (ਜਨਰਲ ਕੋਚਾਂ) ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ। ਜਨਰਲ ਟਿਕਟ ਲੈਣ ਲਈ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਬੁਕਿੰਗ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਤੁਰੰਤ ਟਿਕਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਰੇਲਵੇ ਆਮ ਟਿਕਟ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰਿਜ਼ਰਵਡ ਕੋਚਾਂ (reserved coaches) ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਥਰਡ ਏਸੀ, ਸੈਕਿੰਡ ਏਸੀ, ਫਸਟ ਏਸੀ, ਏਸੀ ਚੇਅਰ ਕਾਰ, ਸਲੀਪਰ ਅਤੇ ਸੈਕਿੰਡ ਸਿਟਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਟਿਕਟਾਂ ਬੁੱਕ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਗੈਰ-ਰਿਜ਼ਰਵਡ ਕੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਜਨਰਲ ਕੋਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਗਾਊਂ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਟੇਸ਼ਨ (station) ‘ਤੇ ਟਿਕਟ ਖਰੀਦ ਕੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਜਨਰਲ ਟਿਕਟਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਕਾਰਨ, ਭਗਦੜ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 18 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਆਮ ਟਿਕਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਟਿਕਟ ‘ਤੇ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਇਸ ਵੇਲੇ, ਜਨਰਲ ਟਿਕਟ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੈਧ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਯਾਤਰੀ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਅਨੁਸਾਰ ਰੇਲਗੱਡੀ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜਨਰਲ ਟਿਕਟ ‘ਤੇ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟਿਕਟ ਖਰੀਦੀ ਹੈ।
ਜਨਰਲ ਟਿਕਟ ਦੀ ਵੈਧਤਾ
ਰੇਲਵੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਨਰਲ ਟਿਕਟ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਯਾਤਰੀ ਟਿਕਟ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਟਿਕਟ ਅਵੈਧ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।
ਰੇਲਵੇ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਵਸਥਿਤ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਐਲਾਨ ਰੇਲਵੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
