ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 28 ਜੁਲਾਈ 2023: ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ, ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਅਲਰਟ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚਿਤਾਵਨੀ ਲਈ ਰੰਗ ਕਈ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਚੁਣੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਅਲਰਟ ਮੌਸਮ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
1. ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ (Red Alert) : ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਚੱਕਰਵਾਤ ਤੇਜ਼ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਹਵਾ ਦੀ ਗਤੀ 130 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੋਵੇ (ਇਹ ਸਿਰਫ ਪੈਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ) ਤਾਂ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਖਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਉਦੋਂ ਹੀ ਐਲਾਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ 30 ਮਿ.ਮੀ. ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2 ਘੰਟੇ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਨੀਵੇਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ (Orange Alert): ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਕੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਔਰੇਂਜ ਅਲਰਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, “ਇਸ ਚੱਕਰਵਾਤ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੜਕ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਚੱਕਰਵਾਤ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗਤੀ ਲਗਭਗ 65 ਤੋਂ 75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 15 ਤੋਂ 33 ਮਿ.ਮੀ. ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਲਰਟ ‘ਚ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਖਤਰਨਾਕ ਹੜ੍ਹ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਲਰਟ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ‘ਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ‘ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਰੱਖਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
3. ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ (Yellow Alert): ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ, ਘਬਰਾਉਣ ਨਾ । ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਹ ਅਲਰਟ ਸਿਰਫ ਸਾਵਧਾਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਵਿੱਚ, 7.5 ਤੋਂ 15 ਮਿ.ਮੀ. ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਅਗਲੇ 1 ਜਾਂ 2 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੜ੍ਹ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਲਰਟ ‘ਚ ਮੌਸਮ ‘ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
4. ਗ੍ਰੀਨ ਅਲਰਟ (Green Alert) : ਕਈ ਵਾਰ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰੀਨ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਸਬੰਧਤ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
