ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 29 ਸਤੰਬਰ 2023: ਕਾਵੇਰੀ ਨਦੀ (kaveri river) ਦਾ ਪਾਣੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨਾਲ ਵੰਡਣ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ‘ਚ ਕਰਨਾਟਕ ਨੇ ਅੱਜ ਬੰਦ ਹੈ । ਉੱਘੇ ਕੰਨੜ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸੰਗਠਨ ਕੰਨੜ ਓਕੂਟਾ ਸੰਘ ਨੇ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਤੱਕ 12 ਘੰਟੇ ਦੇ ਬੰਦ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਦਲ ਸੈਕੂਲਰ ਨੇ ਵੀ ਬੰਦ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ‘ਚ ਸੂਬੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ‘ਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਕਰਨਾਟਕ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਹੈ।ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਹਾਈਵੇਅ, ਟੋਲ ਗੇਟ ਅਤੇ ਰੇਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੁਕਾਨਾਂ, ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਮਾਲ, ਫਿਲਮ ਥੀਏਟਰ, ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਬੰਦ ਹਨ। ਮੈਟਰੋ-ਬੱਸ ਸੇਵਾਵਾਂ ਚਾਲੂ ਹਨ, ਪਰ ਭੀੜ ਘੱਟ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਅਤੇ ਮੰਡਿਆ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੇਮਪੇਗੌੜਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਪੀਆਰਓ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਜਾਣ ਅਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ 44 ਉਡਾਣਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੀਐਮ ਸਿੱਧਰਮਈਆ ਸੂਬੇ ਦੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਮੰਤਰੀ ਡੀਕੇ ਸ਼ਿਵਕੁਮਾਰ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 26 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਬੰਦ ਦੇ ਦਿਨ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕਾਵੇਰੀ ਨਦੀ (kaveri river) ਦਾ ਪਾਣੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ
13 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕਾਵੇਰੀ ਜਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਥਾਰਟੀ (ਸੀਡਬਲਯੂਐਮਏ) ਨੇ ਇੱਕ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਰਨਾਟਕ ਅਗਲੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਕਾਵੇਰੀ ਨਦੀ ਤੋਂ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਊਸਿਕ ਪਾਣੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੂੰ ਦੇਵੇ।ਕਰਨਾਟਕ ਦੀਆਂ ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ, ਕੰਨੜ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਚਾਲੇ ਕਾਵੇਰੀ ਨਦੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇਹ ਵਿਵਾਦ 140 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ।
ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਧਾਰਾ 144 ਲਾਗੂ ਹੈ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਅਰਬਨ, ਮੰਡਿਆ, ਮੈਸੂਰ, ਚਾਮਰਾਜਨਗਰ, ਰਾਮਾਨਗਰ ਅਤੇ ਹਸਨ ਵਿੱਚ ਧਾਰਾ-144 ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇੱਕ ਥਾਂ ‘ਤੇ 4 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰੇ ਬੰਦ ਹਨ।
ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ
ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੀਐਮ ਐਚਡੀ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ X ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਵਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੰਨੜ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਏਕਤਾ ਗੁਆਂਢੀ ਸੂਬਿਆਂ ਲਈ ਚਿਤਾਵਨੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੰਨੜ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ । ਜਿਹੜੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਿਰਾਸਤ ‘ਚ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਧਰਨੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ 5 ਮੰਗਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਰਨਾਟਕ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਮੰਤਰੀ ਰਾਮਲਿੰਗਾ ਰੈਡੀ ਨੇ ਫਰੀਡਮ ਪਾਰਕ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 5 ਮੰਗਾਂ ਵਾਲਾ ਮੰਗ ਪੱਤਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਾ ਦੇਣਾ, ਸੰਕਟ ਦੀ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਰਗੀ ਸੰਸਥਾ ਬਣਾਉਣਾ, ਮੇਕੇਦਾਤੂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹਮਾਇਤੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੇਸ ਵਾਪਸ ਲੈਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ।
ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਾਵੇਰੀ (kaveri river) ਜਲ ਵਿਵਾਦ ਕੀ ਹੈ?
800 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਕਾਵੇਰੀ ਨਦੀ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕੌੜਾਗੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਗਿਰੀ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕਾਵੇਰੀ ਬੇਸਿਨ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ 32 ਹਜ਼ਾਰ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ 44 ਹਜ਼ਾਰ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਾਵੇਰੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ 140 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
