ਦਿੱਲੀ, 02 ਸਤੰਬਰ 2025: ਸੈਮੀਕੋਨ ਇੰਡੀਆ 2025 ਕਾਨਫਰੰਸ ‘ਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ‘ਵਿਕਰਮ 3201’ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਦਮ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਥਿਤ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ (ਐਸਸੀਐਲ) ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਕਰਮ 3201 ਖ਼ਾਸ ਕਿਉਂ ?
ਇਹ ਇੱਕ 32-ਬਿੱਟ ਮਾਈਕ੍ਰੋਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਠੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ‘ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। -55 ° C ਤੋਂ +125 ° C ਤੱਕ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਸਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕੰਮ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਚ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਫੌਜੀ-ਗ੍ਰੇਡ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ‘ਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਹੇ।
ਪਹਿਲਾਂ SRO 2009 ਤੋਂ ‘ਵਿਕਰਮ 1601’ (16-ਬਿੱਟ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੁਣ ‘ਵਿਕਰਮ 3201’ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ 32-ਬਿੱਟ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸੰਚਾਰ ਲਈ 64-ਬਿੱਟ ਫਲੋਟਿੰਗ-ਪੁਆਇੰਟ ਓਪਰੇਸ਼ਨ, ਐਡਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਆਨ-ਚਿੱਪ 1553B ਬੱਸ ਇੰਟਰਫੇਸ ਵਰਗੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ SCL ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਯੂਨਿਟ ‘ਚ 180-ਨੈਨੋਮੀਟਰ CMOS ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਹੈ।
‘ਵਿਕਰਮ 3201’ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ PSLV-C60 ਮਿਸ਼ਨ ‘ਚ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸਨੇ PSLV ਔਰਬਿਟਲ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਮੋਡੀਊਲ (POEM-4) ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚਲਾਇਆ। ਇਸ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਰੋ ਹੁਣ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਪਣਾਉਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸਰੋ (ISRO) ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ 2025 ‘ਚ ‘ਵਿਕਰਮ 3201’ ਦੇ ਨਾਲ ‘ਕਲਪਨਾ 3201’ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਵੀ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਹ 32-ਬਿੱਟ SPARC V8 RISC ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਓਪਨ-ਸੋਰਸ ਟੂਲਚੇਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Read More: ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ, ਜੇਵਰ ‘ਚ ਬਣੇਗੀ ਭਾਰਤ ਦੀ 6ਵੀਂ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਯੂਨਿਟ
