ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 29 ਨਵੰਬਰ 2021 : ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (Income Tax Return) ਭਰਨ ਦਾ ਆਖਰੀ ਮਹੀਨਾ ਇਸ ਹਫਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਨੌਕਰੀਪੇਸ਼ਾ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ, ਹਰ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਅਜਿਹੇ ਰੂਟਾਂ ਤੋਂ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਹੁਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਟੈਕਸ ਰਿਆਇਤ ਦੇ ਇਹ ਲੁਕਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਵੇਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ –
ਨਕਦ ਵਾਊਚਰ: ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ
ਟੈਕਸ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੁਲ ਗਰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਕੈਸ਼ ਵਾਊਚਰ ਟੈਕਸ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ। ਰਿਟਰਨ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਕਮ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਰਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਫਾਰਮ-16 ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਮਾਲਕ ਨੇ ਇਸ ਰਕਮ ਨੂੰ ਟੈਕਸਯੋਗ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਇਸ ਰਕਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਖਰਚ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਟੈਕਸਯੋਗ ਰਕਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਰਕਮ ਖਰਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੋ। ਰਿਟਰਨ ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਵਾਊਚਰ ਦੀ ਖਰਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਅਤੇ ਖਰਚ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਰਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
HRA: ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਲਾਭ ਜੇਕਰ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਲਕ ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ HRA (ਹਾਊਸ ਰੈਂਟ ਅਲਾਉਂਸ) ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਲੋਕ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਰਕਮ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਮਦਨ ਕਰ ਦੀ ਧਾਰਾ 80GG ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦਾ ਲਾਭ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਜੋ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ HRA ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣਾ ਘਰ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ।
ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦੀ ਤਿੰਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ ਦਾ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਰਾਇਆ ਵਜੋਂ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੁੱਲ ਰਕਮ (ਕੁੱਲ ਕਿਰਾਇਆ 1.5 ਲੱਖ, ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ 7.5 ਲੱਖ ਫਿਰ ਅਸਲ ਟੈਕਸ ਛੋਟ 75 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗੀ।)
ਔਸਤਨ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ (ਕੁੱਲ ਟੈਕਸ ਛੋਟ 60 ਹਜ਼ਾਰ)
ਆਮਦਨ ਦਾ 25% (ਆਮਦਨ 7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਫਿਰ ਛੋਟ 1.87 ਲੱਖ ਹੈ)
ਤੋਹਫ਼ਾ: ਤੁਹਾਡੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਕਮਾਈ
ਵੈਸੇ, ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਇਸ ਰਕਮ ‘ਤੇ ਵਾਪਸੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਟੈਕਸ ਦੇਣਦਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਬਦਲ ਜਾਣਗੇ। ਆਮਦਨ ਕਰ ਦੀ ਧਾਰਾ 64 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤੋਹਫ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇਹ ਰਕਮ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਦੇਣਦਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਸਲੈਬ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਟੈਕਸ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਇਸ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਪਤਨੀ ਦੀ ਰਿਟਰਨ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਵੀ ਭਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾ ਕਰੋ
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਵਿਭਾਗ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦੇਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਿਟਰਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਭਰੋ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।