14 ਨਵੰਬਰ 2024: ਜਿਵੇ ਕਿ ਸਭ ਨੂੰ ਹੀ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮ (weather) ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ (changes) ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ (weather) ਦੇ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ, ਟਾਇਫੇਡਨ ਨਮੂਨੀਆ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ| ਨਿਮੋਨੀਆ (pneumonia) ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਗ ਅਕਸਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਫੰਜਾਈ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਨਮੂਨੀਆ ਕੀ ਹੈ?
ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਲਵੀਓਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਰਲ ਜਾਂ ਪੂਸ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਅਤੇ ਸਾਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਮਰੀਜ਼ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੱਕ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਵੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖਤਰਾ ਹੈ।
ਨਮੂਨੀਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਘ ਅਤੇ ਬਲਗ਼ਮ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੀਮਾਰੀ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਹ ਦੀ ਤਕਲੀਫ ਵੀ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਫੇਫੜੇ ਨਿਮੋਨੀਆ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਲੋੜੀਂਦੀ ਆਕਸੀਜਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਖੰਘਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੌਰਾਨ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵੀ ਆਮ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਲਝਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਖਾਂਸੀ ਬਲਗ਼ਮ ਜਾਂ ਖੂਨ, ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਬਲਗ਼ਮ ਜਾਂ ਖੂਨ ਨਾਲ ਖੰਘ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨਿਮੋਨੀਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
ਨਿਮੋਨੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੁਝ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਟੀਕਾਕਰਨ
ਨਮੂਨੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਨਮੂਨੀਆ ਦਾ ਟੀਕਾਕਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। PCV ਅਤੇ PPSV ਵਰਗੀਆਂ ਵੈਕਸੀਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲਾਗ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਮਿਊਨੋ-ਕੰਪਰੋਮਾਈਜ਼ਡ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ।
