Haathi Gaon: ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਮਹਾਵਤਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਵਾਕਈ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਮਹਾਵਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ‘ਚ ਬਿਤਾਇਆ ਹੈ।
ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਫਿਲਮ ਮਹਾਵਤਾਂ ਅਤੇ ਹਾਥੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਾਵਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਨੇਮੈਟਿਕ ਸਾਹਸ ‘ਤੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਮਲ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਹਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਵਾਲੀ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਹਾਥੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਜੀਵਾਂ ‘ਚੋਂ ਕੁਝ ਹਨ, ਪਰ ਮਹਾਵਤ ਆਖਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਮਹਾਵਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਥੀ ਆਪਣੇ ਮਹਾਵਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਤੋਂ ਪਛਾਣ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਥੀ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਜੀਵ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਲਈ ਮਹਾਵਤ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਛੂਹਣਾ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਵਤਾਂ ਅਤੇ ਹਾਥੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਹੈ।
ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਹਾਥੀ
ਏਸ਼ੀਆਈ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਲਤੂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਕਸਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ‘ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਹਾਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸ਼ਾਂਤ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਆਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਤੂ ਬਣਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਬੰਧ ਵੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਮਲ ਦਿੱਗਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਦਭਾਵਨਾਪੂਰਨ ਸਬੰਧ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਜੋਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ?
ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਹਾਥੀ ਆਪਣੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਹਾਥੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਮਨਮੌਜੀ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਤੂ ਬਣਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਏਸ਼ੀਆਈ ਹਾਥੀਆਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਹਾਥੀ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਅਤੇ ਅਲੱਗ ਸੁਭਾਅ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹਨਾਂ ‘ਚ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਜੀਵਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ-ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਘਰੇਲੂ ਜੀਵਨ ਲਈ ਅਯੋਗ ਹਨ।
ਮਹਾਵਤ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਮਹਾਵਤ ਜਾਂ ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੇ ਬੰਧਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਕਸਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਹਾਥੀ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਾਵਤ ਇਕਸਾਰ ਸੰਗਤ ਅਤੇ ਕੋਮਲ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਿਖਲਾਈ ‘ਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਛੋਹ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਖਿਕ ਆਦੇਸ਼। ਮਹਾਵਤ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ “ਅੰਕੁਸ਼” (ਇੱਕ ਛੋਟਾ, ਕੁੰਦ ਹੁੱਕ) ਵਰਗੇ ਔਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਆਪਸੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਾਥੀ ਭਾਰੀ ਬੋਝ ਚੁੱਕਣ ਜਾਂ ਸਮਾਗਮਾਂ ‘ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਜੈਪੁਰ ‘ਚ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ “ਹਾਥੀਆਂ ਦਾ ਪਿੰਡ”
ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਸਥਿਤ, “ਹਾਥੀ ਪਿੰਡ” ਹਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਹਾਵਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਬਸਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਡ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਲਤੂ ਹਾਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਜਗ੍ਹਾ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਪੂਲ ਅਤੇ ਛਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰ ਪ੍ਰੇਮੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਰਧ-ਜੰਗਲੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਲਈ ਹਾਥੀ ਪਿੰਡ ਆਉਂਦੇ ਹਨ |
ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਨੀਤ ਕੌਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ, “ਮਹਾਵਤ” ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿਆਰ, ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਅਟੁੱਟ ਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਫਿਲਮ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ, ਸਿਰਫ਼ ਦ ਅਨਮਿਊਟ (The Unmute) ਚੈਨਲ ‘ਤੇ।” ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ‘ਹਾਥੀ ਪਿੰਡ’ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਓ ਜੋ ਜੈਪੁਰ ‘ਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਅਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਥਾਈਲੈਂਡ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ |
Read More: Top Places to Visit in Prayagraj: ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ‘ਚ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਦੌਰਾਨ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰੀਨ ਸਥਾਨ
