ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 8 ਸਤੰਬਰ 2025: ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਆਫ਼ਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ‘ਤੇ ਰਹਿਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਨਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ‘ਤੇ, ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਗੁੰਗਿਆਂ ‘ਤੇ, ਇਸ ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਹਾ ਕੇ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਾਸੂਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮਦਦ ਮੰਗਣ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹੜ੍ਹ ਵਿੱਚ, ਜਿਸਨੇ 1,400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਿੰਡ ਡੁੱਬ ਗਏ ਅਤੇ 3.5 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਦਿਆਲਤਾ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ (sympathy) ਦਾ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਅਧਿਆਇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਬਹਾਦਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੁੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਬਣ ਗਏ।
ਅਗਸਤ 2025 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਸਤਲੁਜ ਅਤੇ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆਵਾਂ (Sutlej and Beas rivers) ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ, ਤਾਂ 15 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਨਵਰ ਵਧਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ। ਡੁੱਬੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਸਹਾਰਾ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਗੂੰਜ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਡੇਅਰੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਮੰਤਰੀ ਸ. ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਖੁੱਡੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ 481 ਵੈਟਰਨਰੀ ਟੀਮਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਹਰੇਕ ਟੀਮ ਵਿੱਚ 4 ਮੈਂਬਰ ਸਨ – ਇੱਕ ਵੈਟਰਨਰੀ ਅਫਸਰ, ਵੈਟਰਨਰੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ/ਫਾਰਮਾਸਿਸਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਰਜਾ IV ਕਰਮਚਾਰੀ।
ਪਠਾਨਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪੰਮਾ ਦੇ ਇੱਕ ਡੇਅਰੀ ਕਿਸਾਨ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ 12 ਮੱਝਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਕੜ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇਖਿਆ। “ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਸਭ ਕੁਝ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਮੈਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਦੇਖੀਆਂ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਮੇਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਵੀ,” ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 22,534 ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ (bahgwant maan) ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਕਿ “ਕੋਈ ਵੀ ਜੀਵ, ਮਨੁੱਖ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰ, ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।” ਇਸ ਹਦਾਇਤ ਨੇ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਜੀਵਨ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਖੁੱਡੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਪਸ਼ੂ ਭਲਾਈ ਲਈ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ। ਸਿਰਫ਼ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਰਾਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇ 5,000 ਥੈਲੇ ਵੰਡੇ।
ਕਲਗੀਧਰ ਟਰੱਸਟ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ 125 ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ 5,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਚਾਰਾ ਵੰਡਿਆ। ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਖੁੱਡੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 12,170 ਕੁਇੰਟਲ ਫੀਡ ਅਤੇ 5,090.35 ਕੁਇੰਟਲ ਹਰਾ ਚਾਰਾ, ਸੁੱਕਾ ਚਾਰਾ ਵੰਡਿਆ ਹੈ। ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 5,16,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ। ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਹਰ ਵਰਕਰ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਮੂਰਖ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਛੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਫਸੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਡਰੋਨਾਂ ਨੇ ਲੱਭਿਆ, ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੰਗ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ।
ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੀਆਂ 38 ਮੈਡੀਕਲ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਆਗੂ ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗਾਂ ਮਿਲੀ ਜੋ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਫਸੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਵਜੰਮੇ ਵੱਛੇ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿੱਚ ਚੁੱਕਿਆ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਵੇਖੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।”
ਇਸ ਆਫ਼ਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੰਤਰੀ ਖੁੱਡੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਠਾਨਕੋਟ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ, ਕਪੂਰਥਲਾ, ਬਰਨਾਲਾ, ਬਠਿੰਡਾ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ, ਤਰਨਤਾਰਨ, ਪਟਿਆਲਾ, ਜਲੰਧਰ, ਰੂਪਨਗਰ ਅਤੇ ਮੋਗਾ ਸਮੇਤ 14 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 504 ਪਸ਼ੂ/ਮੱਝਾਂ, 73 ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਅਤੇ 160 ਸੂਰ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੋਲਟਰੀ ਸ਼ੈੱਡ ਢਹਿ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਰੂਪਨਗਰ ਅਤੇ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿੱਚ 18,304 ਪੋਲਟਰੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 2.52 ਲੱਖ ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ 5,88,685 ਪੋਲਟਰੀ ਪੰਛੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ।
