ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 23 ਨਵੰਬਰ, 2023: ਡੀਪਫੇਕ (Deep fake) ਦੇ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰੀ ਸੰਚਾਰ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਹਾਂ ਕਿ ਅਗਲੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡੀਪਫੇਕ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸਪੱਸ਼ਟ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈਯੋਗ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਡੀਪ ਫੇਕ ਨੂੰ ਫ੍ਰੀ ਸਪੀਚ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਡੀਪ ਫੇਕ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਹੁਤ ਹੀ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਡੀਪ ਫੇਕ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਕਾਨੂੰਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡੀਪ ਫੇਕ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਖ਼ਤਰੇ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ ਹੈ। ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੀ ਅਗਲੀ ਬੈਠਕ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਅੱਜ ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਗਲੀ ਬੈਠਕ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਡੀਪ ਫੇਕ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਕਈ ਡੀਪਫੇਕ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵਾਇਰਲ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਦੀ ਬੇਟੀ ਸਾਰਾ ਅਤੇ ਸਾਊਥ ਅਦਾਕਾਰਾ ਰਸ਼ਮਿਕਾ ਮੰਦਾਨਾ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਡੀਪ ਫੇਕ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਰਬਾ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਡੀਪਫੇਕ (Deep fake) ਕੀ ਹੈ?
ਡੀਪਫੇਕ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਦੋਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਸ਼ੀਨ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਡੀਪ ਲਰਨਿੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੂੰਘੀ ਲਰਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਦੋ ਵੀਡੀਓ ਜਾਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਵੀਡੀਓ ਜਾਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਫੋਟੋ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਛੁਪੀਆਂ ਲੇਅਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਐਡੀਟਿੰਗ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਰਾਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ, ਡੀਪਫੇਕ ਅਸਲ ਤਸਵੀਰਾਂ-ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਅਸਲੀ ਨਕਲੀ ਫੋਟੋਆਂ-ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਡੀਪਫੇਕ ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਫਰਜ਼ੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸਲੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
