ਹਰਿਆਣਾ, 07 ਨਵੰਬਰ 2025: ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ” (Vande Mataram) ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗੀਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਤਮਾ, ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮਾਂ ਅੰਬਾ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਅੰਬਾਲਾ ‘ਚ “ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ” ਦੀ 150ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਸਮਾਗਮ ‘ਚ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ, “ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ” ਦੀ 150ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਕਰਵਾਏ ਮੁੱਖ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ । ਸਮਾਗਮ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ‘ਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ ਦੀ ਅਮਰ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤ ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਦੀ 150ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਲ ਭਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਅਤੇ ਸਿੱਕਾ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਨੇ ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਗੀਤ ਦੀ 150ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਦਿਲੋਂ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ‘ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸਹੁੰ’ ਚੁਕਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੂਚਨਾ, ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗਾਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਵੀ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ।
‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਤਮਾ ਹੈ: ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗੀਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਨੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ‘ਚ ਫਸੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ‘ਚ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਗੀਤ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀ ਲਾਟ ਜਗਾਈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਇਸ ਗੀਤ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਲੱਖ ਗੁਣਾ ਵੱਡੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਗੀਤ ਸਾਡੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਦੀ ਗੂੰਜ, ਸਾਡੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਨੂੰ ਗੂੰਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦੀ ਤਪੱਸਿਆ, ਵੈਸਾਖੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ, ਹੋਲੀ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਗੀਤ ਸਾਡੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਰਗਾ ਮੰਤਰ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੇਤਨਾ ਦੇ 150 ਸਾਲ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ (Vande Mataram) ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਦੀ ਰਚਨਾ 1875 ‘ਚ ਬੰਕਿਮ ਚੰਦਰ ਚੈਟਰਜੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1896 ‘ਚ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਕੋਲਕਾਤਾ ‘ਚ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੁਣਾਇਆ ਸੀ। 1905 ਦੇ ਬੰਗਾਲ ਵੰਡ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ, ਰਾਗ ਦੇਸ਼ ਮਲਹਾਰ ‘ਚ ਰਚਿਤ ਇਹ ਗੀਤ ਅੰਦੋਲਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਇੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੀ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਦੇ ਗਾਉਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਗੀਤ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ, ਹਰ ਧਰਮ ਅਤੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ 1857 ‘ਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੰਗਿਆੜੀ ਅੰਬਾਲਾ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਉੱਠੀ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਧਰਤੀ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਹਾਦਰੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਬਲਕਿ ਇਸਨੂੰ ਜੀਉਂਦਾ ਵੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਅੰਬਾਲਾ ਛਾਉਣੀ ‘ਚ ਇੱਕ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਸਮਾਰਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ‘ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮਾਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਿਗੰਬਰ ਪਲੁਸਕਰ ਨੂੰ 1923 ਦੇ ਕਾਕੀਨਾਡਾ ਕਾਂਗਰਸ ਸੈਸ਼ਨ ‘ਚ “ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ” ਗਾਉਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਸਾਲ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਮੌਲਾਨਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਲਾਮ ‘ਚ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਬਾਅਦ ‘ਚ 1937 ‘ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ “ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ” ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਅਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ।
Read More: ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗੀਤ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਆਤਮਾ ਹੈ: ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਅਨੁਰਾਗ ਰਸਤੋਗੀ
