ਦੇਸ, 04 ਨਵੰਬਰ 2025: ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਦੀਆਂ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ‘ਤੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨੇ ਹੰਗਾਮਾ ਮਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਬਚਾਅ ਪੱਖ ‘ਤੇ ਹੈ, ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਅਤੇ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਲੇਖ ‘ਚ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ।
ਲੇਖ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ “ਇੰਡੀਅਨ ਪੌਲੀਟਿਕਸ ਆਰ ਏ ਫ਼ੈਮਲੀ ਬਿਜ਼ਨਸ” ਥਰੂਰ ਨੇ ਨਹਿਰੂ-ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ।
ਆਪਣੇ ਲੇਖ ‘ਚ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ “ਨਹਿਰੂ-ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਚ ਜੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕੁਝ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਸਿੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ “ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।”
ਜਦੋਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਯੋਗਤਾ, ਸਮਰਪਣ, ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪੂਲ ‘ਚੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਕਦੇ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਯੋਗਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਨਾਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅਸਲੀਅਤ ‘ਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਕਸਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ‘ਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ, ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਕੋਈ ਗਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।’ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ‘ਚ ਥਰੂਰ ਨੇ ਅਬਦੁੱਲਾ ਅਤੇ ਮੁਫਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ, ਨਵੀਨ ਪਟਨਾਇਕ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ‘ਚ ਠਾਕਰੇ ਭਰਾਵਾਂ, ਬਿਹਾਰ ‘ਚ ਪਾਸਵਾਨ, ਤੇਜਸਵੀ ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ‘ਚ ਕਰੁਣਾਨਿਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ।
ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰਮੋਦ ਤਿਵਾੜੀ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਮਰੱਥ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ। ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਕਿਹੜੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਇੰਨੀ ਕੁਰਬਾਨੀ, ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ? ਕੀ ਇਹ ਭਾਜਪਾ ਹੈ?”
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਥਰੂਰ ਦੇ ਬਿਆਨ ‘ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਬੁਲਾਰੇ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦ ਜੈਹਿੰਦ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ‘ਚ ਲਿਖਿਆ ਕਿ “ਡਾ. ਥਰੂਰ ਇੱਕ ਦਲੇਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੈਪੋ ਕਿਡ ਜਾਂ “ਖਾਨਦਾਨੀ ਨਵਾਬ” ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ 2017 ‘ਚ ਨੈਪੋ ਨਾਮਦਾਰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵਿਰੁੱਧ ਬੋਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਰ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਪਹਿਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਜ਼ਰੂਰ ਬਦਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।”
Read More: ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ‘ਤੇ ਭੜਕੇ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ, ਕਿਹਾ-“ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਚੀਜ਼ਾਂ”
