ਅਮਰੀਕਾ, 30 ਅਕਤੂਬਰ 2025: ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ (ਪੈਂਟਾਗਨ) ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਟੈਸਟਿੰਗ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਜਾਂਚ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 23 ਸਤੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ 1,030ਵਾਂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਣ ਰੇਨੀਅਰ ਮੇਸਾ ਪਹਾੜੀ ਤੋਂ 2,300 ਫੁੱਟ ਹੇਠਾਂ ਨੇਵਾਦਾ ਟੈਸਟ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸਦਾ ਕੋਡਨੇਮ ਡਿਵਾਈਡਰ ਸੀ।
ਧਮਾਕਾ ਇੰਨਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਹੇਠਾਂਲੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਪਿਘਲ ਗਈਆਂ। ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਤ੍ਹਾ ਲਗਭਗ 1 ਫੁੱਟ ਉੱਪਰ ਉੱਠੀ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਤੱਕ ਧਸ ਗਈ। 150 ਮੀਟਰ ਚੌੜੀ ਅਤੇ 10 ਮੀਟਰ ਡੂੰਘੀ ਇੱਕ ਟੋਆ ਅਜੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 1996 ‘ਚ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਪਾਬੰਦੀ ਸੰਧੀ (CTBT) ਨੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਸੀ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੰਧੀ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰੀਖਣ ‘ਚ ਇਸਦੀ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦਾ ਵਿਸਫੋਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਟੈਸਟ ‘ਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਟੈਸਟ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭੂਮੀਗਤ ਜਾਂ ਹਵਾ ‘ਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁੱਦਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
1992 ‘ਚ ਆਖਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਰਜ ਐਚ.ਡਬਲਯੂ. ਬੁਸ਼ ਨੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਵੀ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ, ਟਰੰਪ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਰੂਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਦੋ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰੀਖਣ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਕੋਈ ਅਸਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਵਿਸਫੋਟ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਟੈਸਟ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੇ ਇੰਜਣ, ਰੇਂਜ, ਦਿਸ਼ਾਤਮਕ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਡਿਲੀਵਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਡਮੀ ਜਾਂ ਸਿਮੂਲੇਟਡ ਵਾਰਹੈੱਡ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
Read More: ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਜਤਾਈ ਸਹਿਮਤੀ, ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਖਰੀਦੇਗਾ ਸੋਇਆਬੀਨ
