Vishwakarma Puja 2025: ਦੇਸ਼ ਭਰ ‘ਚ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੂਜਾ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜਯੰਤੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ‘ਚ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ, ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ, ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ।
ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਕੌਣ ਹੈ ?
ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਵਾਸਤੂਦੇਵ ਅਤੇ ਅੰਗਿਰਸੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਅਤੇ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਗ੍ਰੰਥ ਉਸਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦਾ ਮਾਨਸ ਪੁੱਤਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਉਸਨੂੰ ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਕੰਨਿਆ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ 17 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜਯੰਤੀ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੂਜਾ ਕਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੂਜਾ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਸਤੰਬਰ ‘ਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ | ਇਸ ਸਾਲ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੂਜਾ 17 ਸਤੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਸੀ | ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ, ਮਕੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੌਕਾ ਹੈ ।
ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪੰਚਦੇਵਾਂ ‘ਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵਤਾ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਕਈ ਚਮਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਨਿਰਮਾਣਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ – ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਸਵਰਗ ਲੋਕ, ਇੰਦਰਪੁਰੀ ਅਮਰਾਵਤੀ, ਪੁਸ਼ਪਕ ਵਿਮਾਨ, ਦਵਾਰਕਾ ਸ਼ਹਿਰ, ਇੰਦਰ ਦਾ ਵਜਰਾ, ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਕੁਬੇਰ ਦਾ ਪੁਸ਼ਪਕ ਰਥ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜਯੰਤੀ ‘ਤੇ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ, ਆਰਕੀਟੈਕਟ, ਕਾਰੀਗਰ, ਡਰਾਈਵਰ, ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਇਸ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਨੇ ਜੋ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ, ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਕਲਾਤਮਕ ਸੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜੇਕਰ ਪੂਰੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਇਸ ਦਿਨ, ਮਜ਼ਦੂਰ, ਕਾਰੀਗਰ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ, ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਆਪਣੇ ਔਜ਼ਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਕਰਮਾ ਨੇ ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ ਦੇ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ। ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ‘ਚ ਵਰਣਿਤ ਪੁਸ਼ਪਕ ਵਿਮਾਨ ਵੀ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਨੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਔਜ਼ਾਰ ਬਣਾਏ ਸਨ |
ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੂਜਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜਯੰਤੀ ‘ਤੇ, ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ‘ਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਦਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਇਸ ਦਿਨ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ‘ਚ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜਯੰਤੀ ‘ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਦਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
Read More: Diwali 2025 Date: ਦੀਵਾਲੀ ਕਦੋਂ ਹੈ, 20 ਜਾਂ 21 ਅਕਤੂਬਰ ?
