ਪੰਜਾਬ, 20 ਸਤੰਬਰ 2025: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਦੁਖਦਾਈ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀਆਂ ਸਨ। ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਿਣਤੀ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਔਸਤਨ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ‘ਚ 15 ਤੋਂ 16 ਕੀਮਤੀ ਜਾਨਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।
ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ (SSF) ਅਤੇ ‘ਫਰਿਸ਼ਤੇ’ ਸਕੀਮ ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ | ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਮੁਤਾਬਕ ਪੰਜਾਬ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਬਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2024 ‘ਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਜ, ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 4,100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਰ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ‘ਤੇ SSF ਟੀਮਾਂ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਕੁੱਲ 144 ਹਾਈ-ਟੈਕ ਵਾਹਨਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ 116 ਟੋਇਟਾ ਹਾਈਲਕਸ ਅਤੇ 28 ਇੰਟਰਸੈਪਟਰ ਸਕਾਰਪੀਓ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇਹ ਟੀਮਾਂ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਣ ਦੇ 5 ਤੋਂ 7 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਾਦਸੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ ਲਗਭਗ 1,477 ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਦੁਰਘਟਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ, SSF ਟੀਮ ਦਾ ਕੰਮ ਤੁਰੰਤ ਘਟਨਾ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅਤੇ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਈ ਜਾਨਾਂ ਬਚੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਫੋਰਸ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ‘ਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। SSF ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ, ਚੋਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਫੋਰਸ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ; ਸਪੀਡ ਗਨ, ਬਾਡੀ ਕੈਮਰੇ, ਈ-ਚਲਾਨ ਸਿਸਟਮ, ਮੋਬਾਈਲ ਡੇਟਾ ਅਤੇ AI ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਭ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਮਾਰਟ, ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਪੁਲਿਸਿੰਗ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਮੁਤਾਬਕ 2024 ‘ਚ SSF ਦੇ ਤਾਇਨਾਤ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਚ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਜਾਂ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ‘ਚ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਅੱਜ ਤੱਕ, SSF ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 37,110 ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਭਗ 768 ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਫਰਵਰੀ-ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਫਰਵਰੀ-ਅਕਤੂਬਰ 2024 ‘ਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 45.55% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਫਰਵਰੀ-ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ-ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਤੱਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ, ਤਾਂ 1 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2024 ਤੱਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 78% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2024 ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅੰਕੜਾ ਹੈ।
ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਸਕੀਮ
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ SSF ਨੇ ਇੱਥੇ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2024 ‘ਚ “ਫਰਿਸ਼ਤੇ” ਸਕੀਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਜ਼ਖਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਦਰਦ ਨਾਲ ਤੜਫ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਮਦਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਸਨ। ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਦਾ ਡਰ ਸੀ। ਇਸ ਡਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਜ਼ਖਮੀ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗਵਾ ਲੈਂਦੈਂ ਸਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ “ਫਰਿਸ਼ਤੇ” ਸਕੀਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ, ਮੁਫ਼ਤ ਹਸਪਤਾਲ ਇਲਾਜ ਮਿਲੇਗਾ। ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਸਿਰਫ਼ 48 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਇਸ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ, ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੱਕ, ਇਲਾਜ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮਿਆਦ ਮੁਫ਼ਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ “ਫਰਿਸ਼ਤੇ” ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ “ਫਰਿਸ਼ਤੇ” ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਲਗਭਗ 287 ਔਰਤਾਂ SSF ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ |
Read More: ਆਗਾਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੈਸ਼ਨ ‘ਚ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ `ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ਚਰਚਾ: ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ
