ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, 30 ਜੁਲਾਈ 2025: Nisar satellite: ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਖਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ‘ਚ ਲਗਭਗ ਡੇਢ ਦਹਾਕਾ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਸੀ ਇਸਰੋ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਧਰਤੀ ਨਿਰੀਖਣ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨਿਸਾਰ (NISAR) ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਬੁੱਧਵਾਰ, 30 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ GSLV-F16 ਰਾਕੇਟ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ਾਮ 5:40 ਵਜੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਰਾਕੇਟ NISAR ਨੂੰ 743 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸੂਰਜ-ਸਮਕਾਲੀਨ ਔਰਬਿਟ ‘ਚ ਰੱਖੇਗਾ, ਜਿਸਦਾ ਝੁਕਾਅ 98.4 ਡਿਗਰੀ ਹੈ। ਇਸ ‘ਚ ਲਗਭਗ 18 ਮਿੰਟ ਲੱਗਣਗੇ। ਇਹ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਨਿਸਾਰ 747 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਧਰੁਵੀ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮੇਗਾ। ਪੋਲਰ ਔਰਬਿਟ ਇੱਕ ਔਰਬਿਟ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧਰੁਵਾਂ (ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ) ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਆਦ 5 ਸਾਲ ਹੈ।
ਨਿਸਾਰ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ NASA-ISRO ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਅਪਰਚਰ ਰਾਡਾਰ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਸੀ ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ 1.5 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ 12,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਹ ਉਪਗ੍ਰਹਿ 97 ਮਿੰਟਾਂ ‘ਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਏਗਾ। 12 ਦਿਨਾਂ ‘ਚ 1,173 ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਕੇ, ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਇੰਚ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਬਣਾਏਗਾ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲਾਂ, ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ, ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਬਦਲਾਅ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਖੇਗਾ ਕਿ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਜਾਂ ਬਰਫ਼ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ) ਕਿੰਨੀ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਘਟਣਾ ਜਾਂ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਪਿਘਲਣਾ।
ਇਹ ਜੰਗਲਾਂ, ਖੇਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਿਵੇਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੁੰਦਰੀ ਲਹਿਰਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰੇਗਾ।
Read More: ISRO Chairman 2025: ਕੌਣ ਨੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਵੀ ਨਰਾਇਣਨ, ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ‘ਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ
