3 ਜੁਲਾਈ 2025: ਸਾਫ਼ ਪੀਣ (pure water) ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ, ਲਗਭਗ ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ RO ਵਾਟਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ (RO Water Purifier) ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਸ, ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਸ਼ੁੱਧੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਨੇ RO ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ RO ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਦਾ ਹੈ?
RO ਦੁਆਰਾ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ੁੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
RO ਭਾਵ ਰਿਵਰਸ ਓਸਮੋਸਿਸ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਰਧ-ਪਰਵੇਸ਼ੀ ਝਿੱਲੀ ਰਾਹੀਂ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਲੰਘਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਝਿੱਲੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਸ, ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਰਸੈਨਿਕ, ਸੀਸਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਸ਼ੁੱਧੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ, 92-99% ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਣਿਜ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਸੋਡੀਅਮ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ RO ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ TDS ਦਾ ਪੱਧਰ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ 50 mg/L ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ TDS ਦਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੱਧਰ 100 mg/L ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਣਿਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ।
ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
ਆਰਓ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਲੀਲਾਂ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਰਮੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਰਓ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀਸਾ, ਆਰਸੈਨਿਕ ਅਤੇ ਕਲੋਰੀਨ ਵਰਗੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਣੂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਆਮ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਦਸਤ, ਹੈਜ਼ਾ ਅਤੇ ਟਾਈਫਾਈਡ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੁਆਦ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਦਬੂ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਘਾਟ: ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਵਰਗੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਣਿਜ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੱਡੀਆਂ, ਦਿਲ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਪ੍ਰਿਆ ਵਰਮਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਖਣਿਜ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਪੀਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਣੇਪੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਟੀਡੀਐਸ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਘਾਟ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੱਡੀਆਂ: ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਘਾਟ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ (pH 6.0-6.5) ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਰਓ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਸਿਡ ਰਿਫਲਕਸ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
Read More: Beetroot Raita : ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਖਾਉ ਚੁਕੰਦਰ ਦਾ ਰਾਇਤਾ, ਜਾਣੋ ਇਸਦੇ ਕੀ ਹਨ ਫਾਇਦੇ
