2 ਜੁਲਾਈ 2025: ਹੁਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਲੱਗ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਾਤਕ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ (Epileptic seizure) ਪੈਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਪੂਰਾ ਸਰੀਰ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੀ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚੋਂ ਝੱਗ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ (Epileptic seizure) ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਜੀਭ ਕੱਟਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੀੜਤ ਲਈ ਦਰਦਨਾਕ ਹੈ ਸਗੋਂ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਡਰਾਉਣਾ ਅਨੁਭਵ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਜੀਭ ਕਿਉਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਕੀ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹਾਦਸਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ ਹੈ?
ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ, ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਅਚਾਨਕ ਅਤੇ ਬੇਕਾਬੂ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕੇਤ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੰਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਬਾੜੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵੀ ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜੀਭ ਕਿਉਂ ਕੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਹੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਜਬਾੜਾ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਜੀਭ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਕੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੀਭ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਕੱਟਦੇ ਹੀ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ
ਪੀੜਤ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪਾਉਣਾ – ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਮਚਾ, ਕੱਪੜਾ
ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਹਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀ ਹੈ?
ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਲੇਟਾਓ ਤਾਂ ਜੋ ਜੀਭ ਜਾਂ ਲਾਰ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਫਸ ਜਾਵੇ।
ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਟਾਓ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕੇ।
ਦੌਰਾ ਰੁਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਜਾਓ।
ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਜੀਭ ਕੱਟਣਾ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਬੇਕਾਬੂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਇਸਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਰਗੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਕਿਵੇਂ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਹੈ।
Read More: Health: ਕੀ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ? ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਹਾਂ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ
