1 ਮਾਰਚ 2025: ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਤਾਪਮਾਨ (temprature) ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। 1901 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਫਰਵਰੀ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਪਿਛਲੇ 125 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਾਲ ਦੀ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 125 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ (history) ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਜਨਵਰੀ ਵੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ, ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਠੰਢ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਰਿਕਾਰਡ (record) ਤੋੜ ਤਾਪਮਾਨ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੰਗੇ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦਾ ਵਧਦਾ ਕਹਿਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਹੀ ਰੁਕਦਾ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ। ਭਾਰਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਵੱਲੋਂ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਮਈ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵੀ ਡਰਾਉਣੀ ਹੈ।
ਇਹ ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ?
ਫਰਵਰੀ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ 22.04 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 1.34 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵੱਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੌਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਰਿਹਾ।
ਇਸ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ, ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ 24.6, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 26.75, ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 20.14 ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 17.11 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਰਿਹਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਮਹੀਨੇ 1901 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਮਈ ਤੱਕ ਸੂਰਜ ਅੱਗ ਵਰ੍ਹਾਏਗਾ।
ਭਾਰਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ (IMD) ਨੇ ਮਾਰਚ (march to may) ਤੋਂ ਮਈ ਤੱਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮੌਸਮ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਮੱਧ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਗਰਮੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਦੂਰ ਉੱਤਰ, ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
Read More: ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਰਤਾ ਅਲਰਟ, ਸੰਘਣੀ ਧੁੰਦ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ