ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 27 ਫਰਵਰੀ 2024: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਜ ਚਾਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਿਸ਼ਨ (human space mission) ‘ਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਨਾਇਰ, ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਅਜੀਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ, ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਅੰਗਦ ਪ੍ਰਤਾਪ ਅਤੇ ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਸ਼ੁਭਾਂਸ਼ੂ ਸ਼ੁਕਲਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕੇਰਲ ਦੇ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਾਨਵ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਗਗਨਯਾਨ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਸਰੋ ਦੇ ਮੁਖੀ ਐਸ ਸੋਮਨਾਥ, ਕੇਰਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੀ ਵਿਜਯਨ ਅਤੇ ਰਾਜਪਾਲ ਆਰਿਫ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਖ਼ਾਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
ਗਗਨਯਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ (human space mission) ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਚਾਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਜਾਂ 2025 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੱਕ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟੀਚਾ 2024 ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਪਰੀਖਣ ਉਡਾਣ ਭੇਜਣ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਯੋਮਮਿਤਰਾ ਰੋਬੋਟ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਲੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ‘ਤੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ।
ਰੂਸੀ ਮਿਸ਼ਨ Soyuz MS-10 ਮਿਸ਼ਨ 11 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਏਜੰਸੀ ਰੋਸਕੋਸਮੌਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰ ਅਲੈਕਸੀ ਓਵਚਿਨਿਨ ਅਤੇ ਨਾਸਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰ ਨਿਕ ਹੇਗ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ। ਟੇਕ-ਆਫ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਿਸ਼ਨ ਕੰਟਰੋਲ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇੱਕ ਬੂਸਟਰ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ 35 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਬੂਸਟਰ ਫੇਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਚਾਲਕ ਦਲ ਲਾਂਚ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਚਣ ‘ਚ ਸਫਲ ਰਹੇ ਸੀ। ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਕੈਪਸੂਲ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰੋ ਨੇ ਰੂਸ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
