ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 26 ਦਸੰਬਰ 2023: ਚਾਰ ਮਾਸਟਰ ਅਤੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਾਈਟ ਕਾਲਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੇਗਾ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਖਰਚੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨੇ ਔਖੇ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੁਝ ਡਾਕਟਰ ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਜੋ ਚਾਰ ਐੱਮ.ਏ ਅਤੇ ਪੀ.ਐੱਚ.ਡੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਰੇਹੜੀ ਵਿਕਰੇਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੋਰਡ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ‘ਪੀਐਚਡੀ ਸਬਜ਼ੀ ਵਿਕਰੇਤਾ’। ਇਹ ਰੇਹੜੀ ਵਾਲਾ ਡਾ: ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਐਡਹਾਕ ‘ਤੇ ਹੈ | ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਛੁੱਟੀ ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਖਰਚੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਡਾ: ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ 2004 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਅਤੇ 2007 ਵਿੱਚ ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ. 2009 ਵਿੱਚ ਆਈਆਈਐਮ, 2011 ਵਿੱਚ ਐਮਏ ਪੰਜਾਬੀ, ਫਿਰ 2017 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ। 2018 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਐਮਏ ਪੱਤਰਕਾਰੀ, ਫਿਰ ਐਮਏ ਵੂਮੈਨ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਫਿਰ ਐਮਏ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਕੀਤੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲਵਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੀਈਐਲਪੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ 11 ਸਾਲ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹੇ
ਡਾ: ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ 11 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਹਨ। ਉਥੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਇਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਉਸ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਖੁਦ ਉਸ ਧਾਰਾ 21 ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਪੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਲੈਕਚਰਸ਼ਿਪ ਦੌਰਾਨ 35000 ਰੁਪਏ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲਦੀ ਸੀ ਪਰ ਪੂਰਾ ਸਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਖੁਦ ਹੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇ ? ਬੱਚੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਇਨਾਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।
ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ
ਡਾ: ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਓਨੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਜਿੰਨੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ | ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਜੋ ਜਵਾਬ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦਬਾਅ ‘ਚ ਹਨ।
ਪ੍ਰੋ: ਸੰਦੀਪ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਦਬਾਅ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਿਆਸੀ ਦਬਾਅ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਵਾਲੇ ਹੀ ਰੱਖੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਪੈਸਾ ਕਿਉਂ ਬਰਬਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪ੍ਰੋ: ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਬੋਰਡ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਕ ਔਰਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਦਰਸਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਆਪਣੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਬੋਰਡ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ।
ਪ੍ਰੋ: ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਰੇਹੜੀ ਲਗਾਈ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਸਬਜ਼ੀ ਵੇਚਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਮਾਈ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਚੱਲੇਗੀ। ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਚ ਪਤਨੀ, ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ, ਮਾਂ, ਭਰਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋ: ਸੰਦੀਪ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਹੁਣ ਆਪਣਾ ਕੋਚਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੜਾਉਣਾ ਉਸ ਦੀ ਰੂਹ ਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਛੱਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਫਿਲਹਾਲ ਉਸ ਦੀ ਹਲਾਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ਕੀ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਖੋਲ੍ਹਣਗੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਮਸਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੈਸਾ ਦੋਵੇਂ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੈਸੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 7 ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਪੈਸੇ ਮਿਲਦੇ ਸਨ।
ਪ੍ਰੋ: ਸੰਦੀਪ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਉਸ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਦਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਦੋਂਕਿ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ।