8 ਜਨਵਰੀ 2025: ਲੋਹੜੀ (lohri) ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬ, (punjab) ਹਰਿਆਣਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ (nature) ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਲੋਹੜੀ (lohri) ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਾੜੀ ਦੀ ਵਾਢੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਣਕ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਕਿਸ ਦਿਨ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਲੋਹੜੀ 13 ਜਾਂ 14 ਜਨਵਰੀ?
ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੋਹੜੀ (lohri) ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ 14 ਜਨਵਰੀ 2025 ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ ਲੋਹੜੀ 13 ਜਨਵਰੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 14 ਜਨਵਰੀ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਲੋਹੜੀ (lohri) ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਨਵੀਂ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਉਤਰਾਈ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਵਿਦਾਈ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਦੇ ਸੁਆਗਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਅੱਗ ਬਾਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ।
ਲੋਹੜੀ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ
ਅਗਨੀ ਪੂਜਾ: ਲੋਹੜੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਲੱਕੜ, ਸੁੱਕੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਅਤੇ ਗੋਬਰ ਦੀਆਂ ਪਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਅੱਗ ਬਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿਲ, ਗੁੜ, ਰੇਵਾੜੀ, ਮੂੰਗਫਲੀ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗੀਤ ਅਤੇ ਡਾਂਸ: ਲੋਕ ਸੁੰਦਰ ਮੁੰਦਰੀਆ ਵਰਗੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੰਗੜਾ-ਗਿੱਧਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮਠਿਆਈਆਂ ਅਤੇ ਦਾਵਤ: ਇਸ ਦਿਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤਿਲ-ਗੁੜ, ਮੱਕੀ ਦੀ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਸਾਗ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਮਿਠਾਈਆਂ ਖਾਧੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਵ-ਵਿਆਹੁਤਾ ਅਤੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ: ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਨਵੇਂ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜਿਆਂ ਅਤੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਲੋਹੜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਬੜੀ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਤਿਉਹਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕੁਦਰਤ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਏਕਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ।