ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 4 ਜਨਵਰੀ 2022: ਇੰਡੀਅਨ ਸਪੇਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ISRO) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਕੇ. ਸਿਵਨ (Dr. Sivan) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਲ 2021 ‘ਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਇਸਰੋ (ISRO) ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ | ਪਰ 2022 ‘ਚ ਇਸਰੋ (ISRO) ਕਈ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਸਿਵਨ (Dr. Sivan) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਸੀਂ ਦੋ ਮਿਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ NSIL ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਪਾਰਕ ਸੀ।
GSLV-F10-EOS-03 ਕ੍ਰਾਇਓਜੇਨਿਕ ਪੜਾਅ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਅਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ “ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਜਾਂਚ ਕਮੇਟੀ” ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਗਠਿਤ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਜਾਣਦਿਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਡਾ. ਸਿਵਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 12 ਅਗਸਤ 2021 ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿਕੋਟਾ ਦੀ ਸ਼ਾਰ (SHAR) ਰੇਂਜ ਤੋਂ GSLV-F ਤੋਂ 10 ਧਰਤੀ ਨਿਰੀਖਣ ਉਪਗ੍ਰਹਿ (EOs) ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। ਇਸ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਆਮ ਹਨ, ਪਰ ਉਪਰਲੇ ਕ੍ਰਾਇਓਜੇਨਿਕ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਕਾਰਨ ਇਗਨੀਸ਼ਨ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮਿਸ਼ਨ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।
2022 ਲਈ ਇਸਰੋ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਡਾ ਸਿਵਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਾਲ ਇਸਰੋ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕਈ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ “ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ” (Gaganyan mission) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।ਇਸ ਸਾਲ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਤੋਂ ਈਓਐਸ-4 ਅਤੇ ਈਓਐਸ-6 ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। EOS-02 ਨੂੰ ਸਮਾਲ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (SSLV) ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਗਗਨਯਾਨ ਦੇ ਕਰੂ ਏਸਕੇਪ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਗਗਨਯਾਨ ਦੇ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਉਡਾਣਾਂ ਵੀ ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਹਨ।
ਡਾ ਸਿਵਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਾਲ ਚੰਦਰਯਾਨ-03 ਮਿਸ਼ਨ, ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ ਵਨ, ਐਕਸਪੋਸੈਟ, ਆਈਆਰਐਨਐਸਐਸ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।ਇਸਰੋ ਦੇ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਮਿਸ਼ਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਸ਼ਾ, ਟਵਿਨ ਐਰੋਨੋਮੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਮਿਸ਼ਨ, ਵੀਨਸ ਮਿਸ਼ਨ, ਇਸਰੋ ਸੀਐਨਈਐਸ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਵਿਗਿਆਨ ਮਿਸ਼ਨ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਧਰਤੀ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਸਹੀ ਮੈਪਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਲਗਭਗ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਚ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਗਗਨਯਾਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਪੜਾਅ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਟੈਸਟਿੰਗ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਇੰਜਣ ਐਲ ਵਨ-10, ਕ੍ਰਾਇਓਜੇਨਿਕ ਸਟੇਜ, ਕਰੂ ਐਸਕੇਪ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਸਰਵਿਸ ਮਾਡਿਊਲ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਲਈ ਟਰਾਇਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਡਾ: ਸਿਵਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਰੋ ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੇ ਪੁਲਾੜ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਦਹਾਕੇਦਾਰ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਅੱਗੇ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਪੁਲਾੜ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ‘ਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇਹ ਦਹਾਕੇਦਾਰ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਸਰੋ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਸੰਚਾਲਨ ਮਿਸ਼ਨਾਂ, ਲਾਂਚ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਵਿਗਿਆਨ ਮਿਸ਼ਨਾਂ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਕਾਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗਾ।
