9 ਜਨਵਰੀ 2025: ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ (Indian Space Research Organisation) (ISRO)ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ 9 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਪੇਸ (Space Docking Experiment) ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ (SPADEX) ਨੂੰ ਮੁੜ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਦੋ ਪੁਲਾੜ (space satellites) ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਾਫੀ ਫਰਕ (ਡਰਾਇਫਟ) ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਗਲੀ ਤਰੀਕ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਨੂੰ 225 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਆਈ। ਇਸ ਲਈ 9 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ (postponed) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ (satellites are safe) ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ।
ਇਸਰੋ (ISRO) ਨੇ 30 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਾਤ 10 ਵਜੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਤੋਂ SpaDeX ਯਾਨੀ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੀਐਸਐਲਵੀ-ਸੀ60 ਰਾਕੇਟ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉਪਰ ਤੈਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੋ ਵਾਰ ਮੁਲਤਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਪਹਿਲਾਂ 7 ਜਨਵਰੀ ਅਤੇ ਫਿਰ 9 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਲੇਟ (bullet) ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲੋਂ ਦਸ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਵਾਰ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਟਾਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਜੇਕਰ ਮਿਸ਼ਨ ਹੋਰ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਰੂਸ, ਅਮਰੀਕਾ (america) ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ (bharat) ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਣਗੇ। ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ 2028 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ (launch) ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਪੇਸੈਕਸ ਮਿਸ਼ਨ ਉਦੇਸ਼: ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਡੌਕਿੰਗ ਅਤੇ ਅਨਡੌਕਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ
ਧਰਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਦੋ ਛੋਟੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਡੌਕਿੰਗ ਅਤੇ ਅਨਡੌਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ।
ਦੋ ਡੌਕ ਕੀਤੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਪਾਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ।
ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਜਾਂ ਜੋੜਨਾ।
read more: ਕੌਣ ਨੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਵੀ ਨਰਾਇਣਨ, ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ‘ਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ