24 ਨਵੰਬਰ 2024: ਪੰਜਾਬ (punjab) ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ (pollution) ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੁਝ ਤਾ ਦੀਵਾਲੀ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਤੇ ਕੁਝ ਕਿਸਾਨਾਂ (kisan) ਦੇ ਵਲੋਂ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜੀ ਜਾਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ| ਉਥੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ (punjab goverment) ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਉਲਟ ਨਵੰਬਰ (november) ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਸੂਬੇ ਦੀ ਹਵਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਵੰਬਰ ਦੇ 23 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਔਸਤ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਡੈਕਸ (Air Quality Index) (ਏਕਿਊਆਈ) 19 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਖਰਾਬ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਧੂੰਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਜਲਣ ਅਤੇ ਗਲੇ ‘ਚ ਖਰਾਸ਼ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਚਾਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ AQI ਖਰਾਬ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 250 AQI ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਟਿਆਲਾ ਦਾ AQI 226, ਜਲੰਧਰ ਦਾ 220, ਖੰਨਾ ਦਾ AQI 209 ਸੀ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ AQI 179, ਮੰਡੀ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ ਦਾ 169, ਰੂਪਨਗਰ ਦਾ 150 ਅਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦਾ 92 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ 162 ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 10605 ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਹੁਣ ਤੱਕ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 3, 4, 5 ਅਤੇ 15 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਔਸਤ AQI ਯੈਲੋ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਬਚੇ 19 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ AQI ਗਰੀਬ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਔਸਤ AQI 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ 265, 2 ਨੂੰ 269, 6 ਤਰੀਕ ਨੂੰ 207, 7 ਨੂੰ 200, 8 ਨੂੰ 215, 9 ਨੂੰ 209, 10 ਨੂੰ 221, 11 ਨੂੰ 206, 12 ਤਰੀਕ ਨੂੰ 218, 12,122 ਸੀ। 16 ਨਵੰਬਰ 250 ਨੂੰ, 17 ਨੂੰ AQI 202, 18 ਨੂੰ 234, 19 ਨੂੰ 223, 20 ਨੂੰ 226, 21 ਨੂੰ 232, 22 ਨੂੰ 236 ਅਤੇ 23 ਨਵੰਬਰ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ 209 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸਾਲ 2022 ਵਿਚ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਔਸਤ AQI 174 ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਲ 2023 ਵਿਚ ਇਹ 218 ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਨਵੰਬਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਕਾਰਨ AQI ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ
ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ 162 ਨਵੇਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 28 ਮਾਮਲੇ ਜ਼ਿਲਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ‘ਚ, 19 ਮਾਨਸਾ, 16 ਮਾਮਲੇ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ, 15 ਮਾਮਲੇ ਬਰਨਾਲਾ, 15 ਮਾਮਲੇ ਬਠਿੰਡਾ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ‘ਚ 14-14 ਮਾਮਲੇ, ਮੋਗਾ ‘ਚ 13, 11 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਸੰਗਰੂਰ, ਮੁਕਤਸਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 9, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ, ਤਰਨਤਾਰਨ ਅਤੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ 2 ਕੇਸ ਹਨ। ਸਾਹਿਬ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਅਤੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦਾ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ 15 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਕੁੱਲ ਕੇਸ 10605 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਇਸੇ ਦਿਨ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ 140 ਅਤੇ ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ 205 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ।
ਹੁਣ ਤੱਕ 5006 ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਗਏ
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 5006 ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਖਿਲਾਫ 5235 ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. 5022 ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ 1 ਕਰੋੜ 90 ਲੱਖ 12 ਹਜ਼ਾਰ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 1 ਕਰੋੜ 16 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 1346 ਨੋਡਲ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨ ਅਫਸਰਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਖੇਤਾਂ ‘ਚ ਲੱਗੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਬੁਝਾਉਣ ਲਈ ਕਾਰਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 82 ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੀਏਕਿਊਐਮ ਐਕਟ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 14 ਤਹਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।